De zeilwagen, rijden op de wind

Geschreven door

Moises van der Vlis

Gecontroleerd door

Geoff

Bijgewerkt op

17 februari 2023

[addtoany] ×

Zeilen op zee kent een lange historie, maar zou je dat ook op het land kunnen doen? Jazeker, met een zeilwagen. Er zijn dan wel een paar probleempjes.

Wat is een zeilwagen?

Kort samengevat is een zeilwagen een voertuig op wielen, dat zich met behulp van zeilen voortbeweegt. Door de zeilen van positie te veranderen, net als op een zeilboot, kan je optimaal gebruikmaken van de wind en door listig gebruik te maken van de wet van Bernouilli. En soms zelfs een beetje tegen de wind in bewegen.

In theorie klinkt een zeilwagen als het ei van Columbus. Zo kan je zonder benzine, of bijvoorbeeld een paard, honderden kilometers ver reizen. Ideaal natuurlijk, in deze tijden van hoge accijnzen en olieprijzen. In de praktijk zitten er nogal wat nadelen aan, waardoor de zeilwagen buiten het strand nooit erg populair is geworden.

Simon Stevin, de uitvinder van de zeilwagen

Simon Stevin, een vluchteling uit Brugge die vlak voor Galileo leefde, was, dat kan je wel zeggen, een behoorlijk slimme jongen. Zo bedacht hij het decimale stelsel, de wetenschappelijke methode en toonde hij aan dat een perpetuum mobile met behulp van zwaartekracht onmogelijk is.

Hij ergerde zich aan de slakkengang waarmee het vervoer in die tijd ging. Zou je in plaats van paarden, geen zeilen kunnen gebruiken? Wat de zuinige Hollanders natuurlijk ook aanspraak, is dat zeilen een stuk minder veevoer nodig hebben dan paarden. Zo gezegd zo gedaan en Stevin sloeg aan het knutselen.

Snelste vervoermiddel op land ooit, voor vier eeuwen

Het resultaat was in 1602 de eerste zeilwagen van Nederland (de Egyptenaren en Chinezen waren hem voor). In minder dan 2 uur kon deze celwagen van Scheveningen naar Petten rijden over het strand, een afstand van 80 km.

Dat was voor die tijd ongekend snel. Deze snelheid zal pas vier eeuwen later, in de 19e eeuw door een stoomlocomotief overtroffen worden. Natuurlijk moest het wel waaien, waardoor deze zeilwagen in de twee eeuwen daarna alleen voor het vermaak van gasten werd gebruikt.

Alleen op enkele plaatsen te gebruiken

Net zoals bij de Chinezen en Egyptenaren, die over winderige vlaktes beschikten, had de zeilwagen alleen praktisch nut op vlak terrein waar het veel waait. De zeilwagen was ook een soms gebruikte vorm van transport op de grote winderige vlaktes in Noord-Amerika.

Op wegen in het binnenland is de zeilwagen minder geschikt, omdat er veel ruimte rondom de zeilwagen nodig is voor de zeilen. En laten we het maar niet over bomen, en viaducten hebben.

In Nederland, waar elke vierkante meter wel ergens voor gebruikt wordt, zijn zeilwagens alleen handig als het waait, op het strand. En voor racewedstrijden natuurlijk. Op dit moment staat het wereldrecord landzeilen op een snelheid van iets meer dan 200 km/h. Voorlopig zullen we dus geen zeilwagens voorbij zien zoeven. Wil je rijden op windkracht? Dan kan je het beste een elektrische auto of -fiets kopen die met duurzame energie wordt opgeladen.