Dit is waarom vliegtuigen niet sneller kunnen vliegen

Geschreven door

Franke Koornneef

Gecontroleerd door

Bram

Bijgewerkt op

5 maart 2017

[addtoany] ×

Supersonisch vliegen is gewoon geen optie.

Tot op heden is reizen met het vliegtuig naar de meeste bestemmingen het snelste. Het zal je daarom vast verbazen dat vliegen in 1967 sneller was dan tegenwoordig. Wat? Jazeker, in 1967 vloog je van New York naar Los Angeles in 5 uur en 43 minuten. Tegenwoordig doe je er 44 minuten langer over. Verbazingwekkend als je bedenkt dat we toentertijd nog niet eens op de maan geland waren.

Gek genoeg is vliegen dus langzamer geworden. Dat heeft volgens het onderstaande technische maar concrete filmpje van Wendover Productions daarentegen niets te maken met een lagere vliegsnelheid. Ja, technologische ontwikkelingen worden op een absurd tempo doorgevoerd, maar toch zijn vliegtuigen niet sneller of langzamer geworden. Het zou vooral door opstoppingen en trammelant op het vliegveld zelf komen.

[gv data=”n1QEj09Pe6k”][/gv]

Maar er is nog een factor. “Snelheid maakt niets uit voor de luchtvaartmaatschappijen. Het is een marketingstrategie om klanten te winnen. De kosten van een vliegtuig zijn relatief klein vergeleken met de totale kosten van het laten vliegen van een vliegtuig. Luchtvaartmaatschappijen zullen een vliegtuig nooit sneller laten vliegen zodat ze de voertuigen vaker kunnen gebruiken,” aldus Wendover.

Motor
Er wordt dus nauwelijks naar de snelheid gekeken, omdat deze bij bijna alle commerciële vliegtuigen hetzelfde is: tussen de 800 en 950 kilometer per uur. Waarom die snelheid? Dat heeft alles te maken met brandstofgebruik. Ieder vliegtuig heeft een optimaal verbruik-snelheid-ratio. Die snelheid is bij bijna alle commerciële vluchten hetzelfde, omdat deze vliegtuigen bijna allemaal dezelfde soort motor gebruiken: een turbofan.

Nu, een turbojet (gebruikt voor straaljagers en andere supersonische toestellen) kan veel hogere snelheden halen. De optimale snelheid voor efficiënt brandstofgebruik is bij een turbojet zo’n 2000 kilometer per uur. Tof, zou je zeggen, want binnen een paar uur naar New York vliegen is heel prettig. Toch is het floppen van de Concorde en de toekomstige wederkeer van het supersonische vliegtuig geen toeval.

Alleen maar nadelen
Vliegen op een snelheid van ruim 2000 kilometer per uur is ontzettend duur. Om dat in perspectief te zetten: De Concorde verbruikte ruim 20 kg kerosine per gevlogen mijl terwijl een Dreamliner met zuinigere turbofan slechts 8.5 kg kerosine verbruikt. En voor de mensen die in de buurt van Schiphol wonen is supersonisch vliegen ook geen goed idee. Het doorbreken van de geluidsbarrière maakt namelijk ontzettend veel herrie.

Ook passen er veel minder mensen in een aerodynamisch meesterwerk als een supersonisch vliegtuig. De kosten worden dus aanzienlijk hoger. Luchtvaartmaatschappijen moeten dus extra veel geld vragen om dergelijke reizen mogelijk te maken. Daar staat wel tegenover dat de rijken onder ons veel sneller van A naar B kunnen komen.

Maximum snelheid
Als verschillende motoren en het verbruik-snelheid-ratio nu de problemen opleveren, waarom wordt er dan geen middenweg gecreëerd? Nou, dat heeft alles te maken met aerodynamica. Zonder te technisch te worden, kan een commercieel vliegtuig niet sneller dan 987 km/u – of 0.8 mach – vliegen. Sneller dan die maximum snelheid (tot 1.2 mach) wordt transonic genoemd. Tussen die twee snelheden beweegt een deel van de lucht zich op supersonische snelheid, waar het andere deel subsonisch beweegt.

Dat creëert een extreem hoge luchtweerstand. De maximumsnelheid is dus in wezen al bereikt. Pas wanneer een vliegtuig op supersonische snelheden gaat vliegen (boven de 1.2 mach) wordt brandstofverbruik weer relatief efficiënt, doch veel minder efficiënt dan op de maximum subsonische snelheid van 0.8 mach.

Uiteindelijk is de prijs van een vlucht het allerbelangrijkste. Men zal nooit de KLM boven Transavia verkiezen omdat de vlucht een uur korter is, als daar wel een paar honderd procent extra voor moet worden betaald. We moeten het voorlopig dus nog doen met de huidige duur van een vlucht en dat zal de komende tijd ook niet gaan veranderen. Wil je toch op absurde snelheden door de lucht bewegen, dan kun je ook altijd deze jet huren.