EU overweegt reclame arm van Google op te breken

Geschreven door

Martin Scholten

Gecontroleerd door

Jolien

Bijgewerkt op

15 juni 2023

[addtoany] ×

De Europese Commissie maakt wederom werk van het ontwrichten van de tech-industrie. Ditmaal wordt Google op de pijnbank gelegd. In een voorlopige uitspraak legt de Commissie een formele klacht aan de voeten van een van de grootste bedrijven in Tech land. De reclame tak van Google heeft een te dominante positie in de branche en is daarmee waarschijnlijk in overtreding van het Mededingingsrecht.

Google dwingen delen van het bedrijf af te stoten mogelijk enige optie

Althans, als de komende rechtszaak bewijst dat de geuite klacht gegrond is. Maar de commissie is zeker van de zaak. “Voorlopig is onze vrees dat Google de eigen marktpositie heeft uitgebuit om de eigen diensten voor te trekken.” Aldus uitvoerend vice-voorzitter van de Commissie Margrethe Vestager, tevens kartrekker voor het competitiebeleid. De voorlopige bevindingen tonen volgens de Commissie aan dat Google die dominante positie al sinds 2014 uitbuit.

Daarmee mikt de Commissie de pijlen op het financiële hart van Google. Wellicht dat de lezer bij Google niet direct aan reclamediensten moet denken, maar deze business vormt de voornaamste inkomstenbron van het bedrijf. Het is een zet die niet vaak voorkomt. Google heeft dan ook al drie maal een boete gehad voor eerdere overtredingen. Het doel van deze boetes was Google te overtuigen een andere koers te gaan varen. Dat is dus duidelijk niet gelukt, en daarom komt de Commissie nu met een beduidend meer doortastende maatregel.

Uitkomst staat nog niet vast

Het statement is een belangrijke stap in het EU-onderzoek, maar zegt nog niets over de uitkomst van de zaak. Google zal eerst schriftelijk een antwoord moeten geven op de klacht. Daarna volgt een verzoek voor een zitting. Pas daarna volgt een definitief besluit. Mocht Google in overtreding zijn van de heersende wetgeving, dan kan een boete volgen van maximaal 10% van de wereldwijde inkomsten. Daarnaast kunnen er eisen komen betreffende eventuele veranderingen binnen het bedrijf.

Vice-president van wereldwijde reclame bij Google, Dan Taylor zegt dat het bedrijf lijnrecht tegenover de positie van de Europese Commissie staat. Volgens hem is de markt juist uitermate competitief. “Onze technologieën op het gebied van reclame tools helpen websites en apps om hun content te financieren en stelt bedrijven van alle groottes in staat om effectief nieuwe klanten te bereiken. Het onderzoek van de Commissie focust op een zeer beperkt aspect van onze reclame business en is daarnaast niets nieuws. We zijn het oneens met de kijk die de EC heeft op de zaak en zullen overeenkomstig antwoorden.

Google overal aanwezig in de reclame business

Daar is de Commissie het dus duidelijk niet mee eens. Google heeft volgens Vestager een dominante positie in elk deel van de markt. Zowel verkopers als kopers kunnen niet om Google heen en zodoende geeft Google de eigen reclame tak een oneerlijk voordeel. Een positie die verder geen enkele concurrent bekleed. Deze positie kan volgens haar op maar één manier opgelost worden. Namelijk door een deel van Google af te stoten.

Deze zeldzame positie vergt dus een zeldzame oplossing. Maar desondanks blijft het voorlopig bij een voorstel. Er wordt pas tot een harde eis overgegaan wanneer de zaak uitwijst dat de voorlopige positie van de Commissie terecht is. 

Maar komt de uitspraak er, dan kan het een recordboete opleveren en Google beroven van haar voornaamste inkomensbron. Volgens Bloomberg is de reclame business goed voor 80% van de totale inkomsten van Alphabet, het moederbedrijf van Google. In dollars komt die 80% neer op zo’n 225 miljard. Ter vergelijking, de eerste drie zaken tegen Google tussen 2017 en 2019 waren samen goed voor een boete van zo’n 8,6 miljard.

Google ook op de vingers getikt vanwege AI-chatbot

Bard is de naam, maar in Europa gaan we de chatbot voorlopig nog niet zien. De Ierse privacywaakhond (Data Protection Commission, of DPC) meent dat volstrekt onduidelijk is of, en zo ja hoe, Bard zich aan de Europese privacywetgeving gaat houden. Daarmee dient de DPC een gevoelige klap uit, want de privacywaakhond is de belangrijkste Europese toezichthouder voor Google, aangezien het Europese hoofdkwartier van die laatste in Ierland is gevestigd.

De klachten waren voor Google dus reden genoeg om de introductie van de chat bot uit te stellen. De toekomst van Bard in de EU blijft daarmee in het ongewisse, Google heeft geen informatie verschaft over mogelijke acties of een latere introductie. In de Verenigde Staten en het eveneens Verenigde Koninkrijk is Bard al wel beschikbaar. Daar moet deze concurreren met bijvoorbeeld ChatGPT en Bing Chat van Microsoft.

ChatGPT is wel op de Europese markt te gebruiken, maar dit betekent overigens niet dat OpenAI, de ontwikkelaar van ChatGPT, geen kritiek krijgt te verduren van de autoriteiten.