Europees Parlement akkoord met ‘AI-act’

Geschreven door

Martin Scholten

Gecontroleerd door

Jolien

Bijgewerkt op

16 juni 2023

[addtoany] ×

Op dezelfde dag dat de EU wederom Google in staat van beleg stelde, werd er ook gestemd over regulering van AI technologie. De wet, ook wel bekend als de ‘AI-act’, plaatst de EU eveneens op ramkoers met (veelal Amerikaanse) techgiganten. Het wetten pakket moet voornamelijk helpen om Europese burgers te beschermen tegen de potentiële gevaren van de nieuwe technologie. Angsten voor de mogelijke gevaren van “AI” zijn wijdverspreid. Zelfs volgens mensen die aan de wieg van de technologie hebben gestaan gegrond. “AI” biedt volop opties voor mensen die desinformatie willen verspreiden en werkt vaak discriminatie in de hand. Bieden de nieuwe Europese wetten het antwoord?

EU op stoom

In de VS zijn de discussies over regulatie van de “AI” markt vooralsnog verzand in het moeras van het Amerikaanse congres. Koppel dit aan de “Move fast and break things” aanpak van Silicon Valley, en het maakt een potentieel recept voor een hoop rampspoed. Een situatie die Europese wetgevers kennelijk graag willen voorkomen. Systemen die overheidsinstanties voorzien van een model dat crimineel gedrag zegt te kunnen voorspellen (ja, letterlijk minority report Pre-Crime achtige taferelen) en technologieën die geen ander doel hebben dan mensen misleiden worden door de nieuwe wetten verboden.

Het past in de risicogebonden aanpak van de EU. Is het potentieel voor misbruik te hoog? Dan gaat er een streep doorheen. Tools die verkiezingen kunnen beïnvloeden, algoritmes die je van alles voorschotelen en generatieve “AI”. Het gaat allemaal door de keuring moeten.

Risico’s inperken

Vooral dat laatste staat vierkant in het vizier van de ‘AI-act’. De technologie is het afgelopen jaar geëxplodeerd. ChatGPT, Bard, DALL-E, de lijst gaat maar door. Allemaal tools die materiaal kunnen genereren wat voor het ongetrainde oog voor echt door kan gaan. Met alle gevolgen van dien.

De belangrijkste voorziening in het wetten pakket stelt dat bedrijven die content aanbieden in de EU die (deels) gemaakt is met “AI”, moeten worden voorzien van een label. Een andere belangrijke eis is dat ontwikkelaars van “AI” tools samenvattingen gaan publiceren van de gegevens die ze gebruikt hebben bij het trainen van hun software. Zodoende kan worden afgedwongen dat deze bedrijven zich aan copyright wetten houden.

Dat de wetten niet een inhoudsloze dreiging vormen bewijst het feit dat de maker van ChatGPT al heeft aangekondigd dat het bedrijf zich mogelijk terug gaat trekken uit de EU. Zoals de Amerikanen zeggen: ‘Don’t let the door hit you on the way out!’

Wet moet nog worden goedgekeurd door lidstaten

We zijn er nog niet. De wet is goedgekeurd door het Europees Parlement. Nu moet men eerst nog in debat met de individuele lidstaten. Pas wanneer die allemaal akkoord hebben gegeven kan de wetgeving worden ingevoerd. De hoop is dat dit proces voor het einde van dit kalenderjaar kan worden afgerond.

Als de wet in de huidige vorm wordt geïntroduceerd is de kans groot dat dit gevolgen heeft voor de wereldwijde markt. Zoals eerder gezegd blijft de VS voorlopig achter op het gebied van wetgeving. Maar dat is niet alleen in de VS het geval. De EU positioneert zich als leider op het gebied van reguleren van de tech industrie. 

EU in de voorhoede in strijd tegen ‘Big Tech’

Goed voorbeeld doet volgen. Wetgevers wereldwijd nemen wel vaker voorbeeld aan de wetten van de EU. Maar het hoeft niet enkel van de wetgevende kant te komen. Gezien het formaat van de Europese markt is het vaak voordeliger en eenvoudiger voor bedrijven om aanpassingen die gedaan worden voor EU wetgeving wereldwijd door te voeren.

Zodra de ‘AI-act’ wordt aangenomen, wint de EU weer een wapen in het inmiddels behoorlijke arsenaal. De nieuwe wetten staan dan ook niet op zichzelf. Wel moet het ervoor voor zorgen dat “AI”, simpelweg een nieuwe technologie, niet door de mazen van de wet kan schieten en aan de reeds geldende wetten wordt gehouden. De enorme vaart van de ontwikkelingen op het gebied van “AI” maakt dat het Parlement vaart achter de zaak wil zetten. Er wordt al jaren onderhandeld met bedrijven over “AI”. Ook staan er een aantal afspraken op tafel. Maar deze zijn vrijblijvend. Twitter bijvoorbeeld heeft al aangegeven er lak aan te hebben. Wanneer de wet in de hele EU wordt ingevoerd is de keuze om de rechten van Europese burgers te respecteren niet meer optioneel.