Moeten we ons zorgen maken om OV-chipkaart alternatief met GPS?

Geschreven door

Franke Koornneef

Gecontroleerd door

Bram

Bijgewerkt op

14 februari 2022

[addtoany] ×

Je smartphone gaat een rol spelen bij het in- en uitchecken in de trein. Maar willen we dit OV-chipkaart alternatief waar vrij accuraat uitgemeten wordt waar je bent?

Weg oude treinkaartjes en hallo OV-chipkaart. We kunnen wel stellen dat het overgrote deel van Nederland inmiddels enkel nog reist met de OV-chipkaart op zak. In- en uitchecken bij elk station en er wordt automatisch saldo afgeschreven. Ideaal!

In- en uitchecken

Toch is dat in- en uitchecken met je OV-chipkaart niet altijd feilloos. Soms vergeet je het en helemaal als je overstapt naar een andere vervoerder (NS naar Arriva bijvoorbeeld) moet je uitchecken en dan direct weer inchecken. Geen ramp, maar het moet toch makkelijker kunnen. Er start een proef waarmee dat het geval is, waar je smartphone dient als OV-chipkaart.

Smartphone als OV-chipkaart

Het is simpel: in plaats van inchecken meet je smartphone waar je de route aan hebt gezet. Aan het einde zet je de route weer uit. In die tijd wordt berekend hoe lang je waar hebt gereisd en wordt het juiste bedrag van je saldo afgeschreven. Kind kan de was doen en het probleem van de meerdere vervoerders is opgelost. De proef startte vandaag en het klinkt veelbelovend. Uitrollen maar?

Zorgen

Nog niet. Want er worden wat haken en ogen gezien in dit OV-chipkaart alternatief met je smartphone. Het meest zorgwekkende is het feit dat je locatie dus gedeeld moet worden met GPS. Handig, maar daarmee kan de NS dus op elk moment achterhalen waar de reizigers zich bevinden. Voor de proef ideaal, maar dan komt het privacy-vraagstuk wel direct bovendrijven.

Volgens Translink, de huidige uitbater van de OV-chipkaart (die ook de smartphone app gaat beheren), voldoet het systeem aan de AVG-eisen. Hij zegt dat van de beschikbare GPS-data alleen wordt gebruikt wat nodig is voor de betaling. Ook wordt het systeem niet een vervanger voor de OV-chipkaart maar een alternatief.

Inbreuk

Toch vindt een hoogleraar ICT van de Radboud Universiteit, Frederik Zuiderveen Borgesius, het misschien iets té gevoelig. Als je het als vrije keuze houdt is er geen officieel geneuzel met de AVG, dan is het gewoon geregeld. Het gaat hem meer om praktische zaken. “Gps-signalen kunnen tot op een paar meter nauwkeurig zijn. In theorie kunnen ze dus ook zien dat je op Utrecht Centraal naar het toilet bent geweest en hoelang je daar hebt gezeten. Of bij welk fastfoodrestaurant je eten haalt op het station en hoe vaak.” zegt de hoogleraar tegen Nu.nl. Burgerrechtenorganisatie Bits for Freedom zet ook vraagtekens bij een hele praktische kant van de app. “Waar het volgen bij een ov-chipkaart stopt op het moment dat je uitcheckt, gaat dat bij deze proef door totdat je de app afsluit. Als mensen al vergeten uit te checken met een ov-kaart, is de kans op vergeten dan niet groter met een app?”

De proef moet dus wel even wat dingen aan de kaak stellen. Wellicht dat de smartphone een goed alternatief voor de OV-chipkaart kan zijn als er nog even goed over nagedacht wordt.