Online retailers vol met door AI gegenereerde boeken

Geschreven door

Martin Scholten

Gecontroleerd door

Jolien

Bijgewerkt op

29 september 2023

×

De rechtszaak die verscheidene bekende auteurs tegen “AI” ontwikkelaar OpenAI aan het voeren zijn, komt overduidelijk geen moment te vroeg. Uit eigen onderzoek van BNR blijkt dat online winkels als Bol.com en Amazon bomvol staan met het product van “AI” prompts. Het gaat vaak om een handjevol auteurs die in bliksem vaart en boek na boek uitpompen. En de kwaliteit van die werken? Dat is maar net aan wie je het vraagt.

Auke de Haan, AI-auteur

BNR sprak met zo’n “auteur.” Auke de Haan heeft ondertussen meer dan 300 boeken te koop staan op Bol.com. Deze uitermate productieve schrijver, van ChatGPT prompts, vindt dat de kunde achter zijn kunst erkent dient te worden. “Het is niet dat je bij zo’n boek ‘s avonds een opdracht geeft en ‘s ochtends je boekje hebt. Je doet het pagina voor pagina, met gerichte vragen en opdrachten aan ChatGPT.” Het gebruik van “AI” komt volgens hem de kwaliteit van dergelijke boeken alleen maar ten goede.

Volgens Auke betreft het een samenwerking tussen mens en computer. Je moet als mens nog steeds creatief zijn en de juiste vragen weten te stellen aan de “AI” die vervolgens het domme werk verricht. Dat juist in het realiseren van je ideeën de kunst zit, is een concept wat er bij Auke duidelijk niet in gaat. En dus staan zijn werken massaal bij Bol.com op de plank. Van een compilatie aan 700 Friese uitspraken (waarvan ChatGPT er uiteraard niet één gewoon maar verzonnen heeft) tot aan Fries/Engelse woordenboeken. Of Auke vermeldt dat hij het daadwerkelijke schrijven van zijn boeken uitbesteedt aan ChatGPT? Uiteraard niet.

Maar het blijft natuurlijk niet bij meneer de Haan. En schokkend genoeg lijkt Auke in vergelijking met de gemiddelde “AI-auteur” nog veel zorg te dragen voor “zijn” werk. Auke controleert de werken nog voor publicaties, maar anderen doen dat niet. Zodoende komen de befaamde “AI” hallucinaties al snel om de hoek kijken. Een reisgids over Amsterdam beweert dat bewoners uit een zinkende auto moeten kunnen ontsnappen om hun rijbewijs te halen.

Auteursbond minder enthousiast

BNR klopte tevens aan bij de auteursbond om daar te vragen wat men van dergelijke praktijken vindt. Miro Lucassen stond ze te woord. Hij was beslist minder enthousiast. De werken van “auteurs” als de Haan zijn wat hem betreft geen echte boeken. “Het gaat om slappe thee en het zijn flutboeken. Als lezer heb je daar niks aan.”

Lucassen vindt het ook vrij bijzonder dat auteurs zoals de Haan niet vermelden dat ze gebruik maken van ChatGPT bij het produceren van de aangeboden werken. De auteursbond laat dan ook momenteel kijken of wat dat betreft juridische stappen ondernomen kunnen worden.

ChatGPT is niet zomaar een boekenfabriek geworden

Dat de markt nu wordt verzadigd met halfbakken “AI” baksels bevestigt het argument van legio schrijvers die boos bij OpenAI op de deur bonken. Hun vrees is dat er geld wordt verdiend aan boeken die zonder dat OpenAI misbruik had gemaakt van hun werken, nooit hadden bestaan. 

OpenAI en andere bedrijven trainen hun grote taalmodellen met wat zij publieke data noemen. Maar auteursrechtelijk beschermd materiaal gebruiken om je “AI” te trainen is toch echt andere koek. Zeker wanneer, zoals nu blijkt, deze werken gaan concurreren met de originelen. Volgens de ontwikkelaars van AI doen zij niets anders dan een echte schrijver doet wanneer deze inspiratie put uit de werken van anderen. Of de rechter dat ook zo ziet, gaan we vanzelf horen.