PlayStation moet een aantal Loot Boxes terug betalen

Geschreven door

Martin Scholten

Gecontroleerd door

Jolien

Bijgewerkt op

18 mei 2023

[addtoany] ×

Ligt het aan mij of zijn Loot Boxes uit de mode? Er was een tijd dat je je virtuele kont niet kon keren zonder er een paar om te stoten. Elke game had ze. De te winnen prijzen varieerden per game van ‘slechts’ cosmetische items tot game brekende wapens. De kritiek kwam van alle kanten en niet alleen vanwege het effect dat Loot Boxes hadden op de games zelf. Games die rond inherent exploitatieve modellen worden gebouwd zijn uiteraard een beetje jammer. Maar vooral toen overheden lieten onderzoeken of Loot Boxes probleemgedrag in de hand speelden ging de industrie zich achter de oren krabben. De wet loopt altijd achter, maar beter laat dan nooit. 

$364,- alstublieft!

Op het eerste oog geen wereldschokkend bedrag, maar de zaak moet vooral in de bredere context van het reguleren van Loot Boxes gezien worden (waarover later meer). Volgens Padronus, het advocatenkantoor dat de zaak vervolgt, gaat het dan ook vooral om het zetten van een precedent. Naar eigen zeggen hebben ze nog honderden soortgelijke zaken paraat staan. Deze hebben nu allemaal een veel betere kans om hun geld terug te krijgen.

De zaak betreft uitgaven die zijn gedaan voor Loot Boxes in een van de recente FIFA games. Maar het geld moet dus van Sony komen, en niet FIFA uitgever Electronic Arts. Dat komt omdat qua jurisprudentie Sony, als beheerder van het platform (de PlayStation Store) waarop de transacties plaats hebben gevonden, de verantwoordelijke partij is. Betekent overigens niet dat EA verder geen blaam treft.

Loot Boxes, wel gokken of niet?

Termen als ‘inherent exploitatief’ doen wellicht onder de lezers menig wenkbrauw ten hemel rijzen. Toch is er geen andere manier om het te omschrijven. Zo luidt ook de conclusie van menig wetenschappelijk onderzoek. De manier waarom Loot Box systemen zijn ontwikkelt behoeft maar één enkele conclusie: het triggeren van kwetsbare mensen met veel geld om uit te geven (of de mogelijkheid zich in de schulden te steken) is altijd het uitgangspunt geweest.

Op walvisjacht

Dat honderden mensen af en toe eens een tientje uitgeven aan een Loot Box is leuk, maar je verdient er geen geld mee. Of nou ja, je verdient er niet al het geld ter wereld mee en elk jaar dat beetje meer. Loot Boxes mikken op mensen die snel de portemonnee trekken. Bijvoorbeeld door middel van flitsende knoppen, geluiden en beelden die uitgaven belonen (als een soort van skinner-box) en door een game zo te ontwikkelen dat met een kleine uitgave weer wat frustratie bespaard kan worden. De bedragen die gevraagd worden zijn laag, vaak niet meer dan een tientje, of zelfs maar een paar euro of dollar. Mensen zijn namelijk eerder geneigd om herhaaldelijk kleine bedragen uit te geven dan in een keer een groot bedrag. Helemaal wanneer het kwetsbare mensen betreft kunnen al die kleine bedragen behoorlijk opstapelen zonder dat je er erg in hebt. De industrie heeft zelfs een term voor dit soort mensen: Whales. Walvissen dus. Een weinig sympathieke manier om je klanten te omschrijven.

Uiteraard is het vervelend voor de rest wanneer de markt overstroomd wordt met games die geen game willen zijn maar een lokkertje voor een klein aantal mensen om zo veel mogelijk de portemonnee te trekken. Toch is het principieel van belang om bijvoorbeeld mensen met een gokverslaving in bescherming te nemen tegen dit soort haaien (hah!). Daarom gaan er stemmen op om Loot Boxes officieel te classificeren als gokken. Oostenrijk nam afgelopen maart een stap in die richting. Eerder gaven de Belgen al aan dat Loot Boxes in strijd waren met bestaande wetgeving.

Van wet naar uitvoering

Nu de consensus steeds meer in de richting gaat die zegt dat Loot Boxes onder gokken vallen, komen daar gevolgen aan te hangen. De compensatie uit de bovengenoemde zaak mag dan slechts een klein bedrag zijn, zoals gezegd is een precedent een precedent. Als er echt duizenden soortgelijke zaken te wachten staan, zullen uitgevers van Games waarschijnlijk eieren voor hun geld kiezen. Toch blijft het een kat- en muisspel. De vraag is dan ook eerder wanneer en hoe dan of de game industrie met een nieuwe tactiek komt om de walvisjacht voort te zetten.