Pogingen TikTok om wantrouwen weg te nemen

Geschreven door

Martin Scholten

Gecontroleerd door

Jolien

Bijgewerkt op

11 september 2023

[addtoany] ×

De combinatie van gegronde zorgen rondom de enorme hoeveelheid data die TikTok verzamelt plus een dosis angst voor het Rode Gevaar, zorgen ervoor dat de makers van de app voor nogal wat dichte deuren komen te staan. De Amerikaanse staat Montana probeert de complete app te verbieden binnen haar landsgrenzen en de lijst westerse overheidsinstanties die werknemers verbiedt de app te gebruiken blijft groeien. 

Ondanks dat het vrij gemakkelijk moet zijn voor de Chinese overheid om inzicht te krijgen in de door TikTok verzamelde gegevens, (in ieder geval het deel dat op Chinese servers staat) is nog nooit hard gemaakt dat dit ook daadwerkelijk gebeurt. Aangezien ByteDance (de makers van TikTok) ook gewoon kapitalisten zijn, balen ze nogal van de inkomsten die worden misgelopen door dit beleid. Vandaar dat er momenteel een heus charmeoffensief plaatsvindt. Maar zoals wel meer het geval bij offensieven gaat dat vooralsnog vrij moeizaam.

TikTok neemt Brits veiligheidsbedrijf in de arm

De kern van het rationele deel van de westerse grieven zit hem dus in de door de app verzamelde gegevens. Wat moet ByteDance precies met al die data? Worden ze, net zoals westerse bedrijven doen, enkel gebruikt om advertentie profielen mee te spekken of wordt er (geo)politiek bedreven? Om deze zorgen aan te spreken gaat TikTok samenwerken met beveiligingsbedrijf NCC Group, die tevens eigenaar zijn van het NEderlandse Fox-IT.

De gegevens van Europese gebruikers worden straks bewaard op Noorse en Ierse servers. NCC Group gaat vervolgens toezicht houden op deze gegevens. Zodoende moet de vrees worden weggenomen dat de Chinese overheid inzicht heeft in de verzamelde gegevens. TikTok wil een vergelijkbaar plan gaan uitvoeren in de VS. Wanneer de overdracht compleet is gaat de NCC Group de data 24 uur per dag monitoren. 

Maar zal dat genoeg zijn? Een recent onderzoek van NOS heeft achterhaald dat TikTok weinig doet wat Twitter/X, Facebook etc. niet ook doen. TikTok lijkt het “slachtoffer” te zijn geworden van een heuse moderne Red Scare. Dit terwijl buiten Europa laconiek wordt gereageerd op de misdrijven van een Facebook. Zelfs binnen Europa, waar de weerstand tegen Silicon Valley het grootst is, is het wantrouwen jegens TikTok vele malen groter dan de afkeer van de Amerikanen.

Tweede Kamer niet onder de indruk

Het wantrouwen tegen TikTok bestaat ook hier In Nederland. De Rijksoverheid heeft het gebruik van de app op werktelefoons verboden. Een team van zes TikTok werknemers probeert nu een wit voetje te halen voor de app. Drie van deze mensen zijn inmiddels in gesprek gegaan met Kamerleden in Den Haag. Daar kregen ze van iedereen behalve de PVV niets dan kritiek. Leden van de partij van Kameraad Wilders benoemde ook expliciet de positieve kanten van de app.

Tijdens het gesprek werd Jade Nester, in Europa verantwoordelijk voor het databeleid van TikTok, er min of meer toe gedwongen te erkennen dat er in China een aantal TikTok medewerkers zijn die toegang hebben tot de gegevens die niet binnen China worden opgeslagen in te zien. Dat mag volgens Nester dan enkel onder “strikte voorwaarden” zijn, het geeft wel aan dat er weldegelijk lijntjes lopen van de gegevens van Europese gebruikers naar overheidskantoren in Beijing. Want, we herhalen het nog maar eens, het socio-economische model van het moderne China is het staatskapitalisme. Zaken doen zonder dat ome Xi van tijd tot tijd komt kijken wat je in je zakken hebt is onmogelijk.

Verder werden er vooral veel vragen gesteld over hoe TikTok de veiligheid van minderjarige gebruikers denkt te waarborgen. Bijvoorbeeld waar het gaat over verslavingsgevaar. Ondanks dat Jade Nester stelde dat er veel misvattingen bestaan over de app, voelde zij zich niet gemotiveerd om op deze vragen bijzonder helder antwoord te geven.

China doet iPhones in de ban voor overheidswerknemers

Ondertussen zoekt de Chinese overheid haar uitvlucht in, voor een in naam communistische staat zeer ironisch, reactionisme. Beijing heeft haar werknemers namelijk verboden gebruik te maken van iPhones. De gegeven redenatie achter deze zet laat zich uiteraard wel raden. Eerder al werden Tesla’s de toegang tot het terrein van de ministeries ontzegd over zorgen rondom de veiligheid. De aandelen van Apple kregen gelijk een knauw na de bekendmaking. De totale beurswaarde van het bedrijf was voor een groot deel van de maand juli meer dan 3 biljoen.