Superkrachten geven, hoe doe je dat ethisch?

Geschreven door

Moises van der Vlis

Gecontroleerd door

Geoff

Bijgewerkt op

14 december 2022

[addtoany] ×

Het menselijk lichaam is één van de vele wonderen van de natuur, maar het kan altijd beter. Op welke manier kunnen wij op een ethische manier het menselijke lichaam superkrachten geven?

Superkrachten krijgen, de stille wens van veel mensen

Volgens sommige gelovigen is het menselijke lichaam volmaakt. In werkelijkheid is ons lichaam, alhoewel het meestal prima functioneert, niet altijd precies zoals wij het willen. Dat verklaart ook de populariteit van verhalen en films over superhelden, die over buitengewone lichamelijke vaardigheden beschikken.

Zo zou het bijvoorbeeld erg fijn zijn om even scherpe ogen te hebben als een arend, even hard te kunnen rennen als een cheetah of even goed te kunnen horen als een hond. Dat kan, als wij speciale apparaten aan ons lichaam koppelen. Denk bijvoorbeeld aan een gehoorapparaat. Het gehoorapparaat zorgt ervoor dat slechthorende mensen beter kunnen horen, maar je kan natuurlijk ook een gehoorapparaat gebruiken om iemand met een normaal gehoor extreem goed te kunnen laten horen.

Ethische kanten aan superkrachten en lichamelijke veranderingen

Maar, zoals altijd, kom je op een gegeven moment op een grijs gebied. Zo zijn er lichamelijke verbeteringen waar weinig mensen bezwaar tegen zullen hebben. Denk bijvoorbeeld aan het genoemde gehoorapparaat, de pacemaker of een insulinepompje.

Maar wat als wij de lichamelijke vermogens van mensen flink gaan vergroten, of als we mensen supervermogens geven die ze daarvoor niet hadden? Hoever mag je gaan voordat de menselijke integriteit zo erg is veranderd, dat je niet meer van een mens kan spreken?

Op dit moment zijn er bijvoorbeeld al heftige discussies over het biologische geslacht van mensen veranderen, omdat ze zich meer vrouw, of juist man voelen. Veel vrouwelijke sporters voelen zich gediscrimineerd, omdat transgenders vaak sportwedstrijden winnen wegens een groter lichaam met veel meer spieren.

Dit zijn belangrijke ethische vragen om over na te denken, omdat onze techniek tegenwoordig erg goed is en we nu dingen kunnen die nog maar enkele jaren geleden ondenkbaar waren.

Veranderingen, die ook nieuwe beperkingen betekenen

Eén van de ethische problemen waar je bijvoorbeeld aan kan denken, zijn wijzigingen aan je lichaam, waardoor je bepaalde dingen juist niet meer kan, of die bijvoorbeeld je levensduur verkorten. Denk aan de problemen met bodybuilders en hun misbruik van anabole steroïden, maar dan keer tien.

Een zinnige beperking zou zijn, om elke lichamelijke verandering die onomkeerbaar is aan een zeer strenge ethische toetsing te onderwerpen. Een gehoorapparaat kan je afdoen, maar supergehoor omkeren is veel minder eenvoudig. Dat, terwijl een supergehoor natuurlijk betekent dat je veel meer last hebt van omgevingsgeluiden.

Veranderingen die mensen een oneerlijk voordeel geven

In de sport is doping een groot probleem. Maar het is nog maar een topje van de ijsberg, als je kijkt naar de mogelijkheden die kunstmatige lichamelijke versterking met zich meebrengt. Denk bijvoorbeeld aan het gebruiken van een kunstmatige rode bloedcel, die drie keer zoveel zuurstof kan vervoeren als natuurlijke rode bloedcellen.

Zo’n atlete raakt veel minder snel buiten adem en loopt natuurlijk alle concurrentes er totaal uit. De eerste wielrenners die een motortje hadden verstopt in hun fiets, zogeheten motordoping, zijn al betrapt. De mechanische doping van de toekomst kan bijvoorbeeld bestaan uit kunstmatige spieren of een hersenimplantaat dat signalen van pijn en vermoeidheid uitschakelt – met mogelijk dodelijke gevolgen voor de atleet.

Superkrachten die rijken een voordeel geven boven armen

Niet iedereen zal de beschikking hebben over genoeg geld om zichzelf superkrachten te geven. Op dit moment hebben in Nederland rijken al een betere gezondheid dan armen. Ze leven vele jaren langer en hun lichaam is ook een betere conditie. Als rijken ook hun lichaam kunnen ombouwen, of zelfs onsterfelijk kunnen worden, dan zal er een nieuw kastensysteem ontstaan.

Een kleine groep zeer rijken zal dan gaan heersen over een grote groep rechteloze armen, die in het gunstigste geval via voedselbanken in leven zullen worden gehouden.

De splitsing van de mens in verschillende menselijke soorten

Als de lichamelijke wijziging in mensen heel erg ingrijpend zijn, en ook in het DNA worden vastgelegd, ontstaan er in feite nieuwe menselijke soorten. Zo kan je bijvoorbeeld denken aan zeemeerminnen, die alleen onder water kunnen leven, mensen die op Mars kunnen leven of wellicht een soort supersoldaten met een zeer hoge snelheid en een bovenmenselijk reactievermogen.

Of misschien een mensensoort die is aangepast aan het leven in een nulzwaartekrachtomgeving. Dit betekent in feite dat we onze soort opsplitsen in allerlei nieuwe soorten, die misschien ook wel op een heel andere manier gaan denken.

Welke grenzen stellen wij aan het vergroten van de menselijke mogelijkheden?

Kortom, het is een verstandig idee om goed na te denken over wat we willen met het vergroten van de menselijke mogelijkheden en mensen supernormale vaardigheden geven. We hebben maximumsnelheden voor auto’s. Je kan je dus ook heel goed voorstellen dat je maximale spierkracht en maximale reactiesnelheid in de wet gaat vastleggen.

Wat de toekomst gaat brengen weten we niet, en kunnen wij ook voor een groot deel zelf bepalen. Daarom is het handig om daar nu alvast over te gaan nadenken, voordat de techniek ons in gaat halen.