Uploadfilter van kracht: Dit verandert er voor jou

Geschreven door

Franke Koornneef

Gecontroleerd door

Bram

Bijgewerkt op

7 juni 2021

[addtoany] ×

Het is zover: de nieuw auteursrechtenwetgeving, beter bekend als de uploadfilter, is van kracht. Wat betekent dit in de praktijk?

Vanaf 7 juni is er een nieuwe wet omtrent auteursrechten en copyright in Europa van kracht. Lidstaten moeten de nieuwe wet in hun eigen wetten opnemen. Voorstanders zien het als een update aan het sterk verouderde auteursrechtensysteem. Tegenstanders noemen het een ‘uploadfilter’ en het begin van het einde van het vrije internet. Maar wat betekent de nieuwe wet concreet voor jou?

Wat is de uploadfilter?

De niet zo liefkozende bijnaam ‘uploadfilter’ slaat specifiek op Artikel 13 van de nieuwe richtlijnen. Internetplatformen als YouTube, Facebook en Twitter worden verplicht om geüploade content te controleren; zij worden de handhavers van copyright. Het is straks hun verantwoordelijkheid om plaatjes, filmpjes en teksten te checken. Is het materiaal dat onder auteursrecht valt, dan blokkeren die platformen de upload.

In het verlengde daarvan is er ook nog Artikel 15, met als bijnaam ‘linktaks’. Dit concept moet perspublicaties (maar ook kunstzinnige posts) beschermen door platformen als Google toestemming te laten vragen voor het publiceren van links.

In de praktijk willen uitgevers dan geld zien. Vooralsnog kan Google Nieuws gratis links van bijvoorbeeld Apparata inclusief snippet van het artikel gebruiken. In de toekomst zouden ze voor het gebruik van onze content moeten betalen. Eenzelfde regel geldt al in Australië.

Wat betekent dit voor jou?

Ervan uitgaande dat je geen journalist bent, veranderen er slechts enkele kleine dingen voor je, wanneer de uploadfilter in onze wet is opgenomen. Allereerst zal het moeilijker zijn om memes, filmpjes en foto’s op sociale media te delen. Hoe algoritmes straks gaan filteren, is nog niet te zeggen. Maar het zal waarschijnlijk onmogelijk worden om zomaar beschermd materiaal te delen. Vermoedelijk zullen platformen de upload gewoon annuleren als ze merken dat je meme gebaseerd is op een scène uit The Lord of the Rings.

Daarnaast is het waarschijnlijk dat Google (en met name Google Nieuws) op de korte termijn wat anders gaat werken. Het bedrijf moet met allerlei uitgevers en rechthebbenden deals sluiten voor het publiceren van links met snippets. Wellicht dat Google alleen linkjes plaatst (zonder snippet) en in de gebruikersrechten zet dat iedereen die Analytics gebruikt akkoord gaat met het ‘weggeven’ van links.

Gevaren van een filter

Afgezien van irritante bijwerkingen, kan de nieuwe wet heus wat opleveren voor journalisten en andere makers. Je werk wordt nu nog beter beschermd. Enkele van onze artikelen zijn bijvoorbeeld wel eens volledig gekopieerd (en vertaald) door een neppe nieuwssite. Daar heeft de wet niet per se invloed op, maar het geeft wel aan hoe belangrijk bescherming van unieke content kan zijn.

Maar het probleem is uiteindelijk de technologische beperking van het filteren van content. Toen de wet aangenomen werd, schreef ik al over wat absurde copyright-verhalen, zoals een filmpje dat copyrightclaims op ruis kreeg. Of wat dacht je van claims op fluitende vogeltjes, en zelfs NASA’s beelden van de Mars-landing die ‘van een nieuwszender waren’.

Met andere woorden, algoritmes zijn nog niet op het punt dat ze creatieve, transformerende content kunnen onderscheiden van plagiaat. Copyright is nooit een exacte wetenschap, maar altijd afhankelijk van context en interpretatie. En we weten dat algoritmes daar nog moeite mee hebben.

Kortom, we gaan een spannende periode tegemoet. In de komende tijd zullen overheden de richtlijnen in wetten moeten opnemen. Dan weten we pas echt hoezeer we de veranderingen gaan voelen. Pas dan kunnen we concluderen of dit echt een zwarte dag voor het internet is, of slechts een kleine evolutie van het eeuwenoude auteursrecht.