Verander je kleingeld in een batterij

Geschreven door

Moises van der Vlis

Gecontroleerd door

Geoff

Bijgewerkt op

25 november 2022

[addtoany] ×

Het is mogelijk om met munten, stroom op te wekken. Hier lees je hoe. Een handige skill, als je om welke reden dan ook een batterij bij elkaar moet McGyveren. Kleingeld heb je altijd wel bij je.

Hoe werken batterijen?

Het principe werkt, omdat er elektrische spanningen ontstaan tussen verschillende metalen. Het meer onedele metaal, bijvoorbeeld zink of aluminium, lost op. Het meer edele metaal, zoals koper of goud, neerslaat. De elektronen van het stuk onedele metaal stromen naar het stuk edele metaal en daardoor gaat er stroom lopen.

De batterijen die je in de winkel koopt, werken op deze manier. Omdat ons muntgeld verschillende types metaal bevat, kan je op die manier gebruik maken van dit effect om een beetje stroom op te wekken.

Vijf cent stukken

Je kan bijvoorbeeld een batterij bouwen van koperen vijf cent muntstukken en nikkelen muntstukken, zoals oude guldens of Amerikaanse nickels en dimes. Heb je van een vakantie in een land met een nogal gulle centrale bank, nog aluminium of zinken munten over? Dan gaat het helemaal als een trein, omdat het potentiaalverschil tussen deze metalen en koper nog veel groter is. Je zou ook kleine stukjes aluminiumfolie, aluminiumplaat of zinkplaat kunnen gebruiken. Gebruik geen lood. Dit is namelijk zwaar giftig.

Elektrisch geleidende oplossing en vochtige stukjes papier

Om dit proefje te laten werken heb je een elektrisch geleidende oplossing nodig, bijvoorbeeld een mengsel van azijn en zout. Verder heb je in deze oplossing gedrenkte stukjes karton of gevouwen papier nodig, die groot genoeg zijn om de munten uit elkaar te houden.

Identieke stapeltjes van twee munten, gescheiden door vochtig papier

De elementaire eenheid van je batterij bestaat uit twee munten van verschillende metalen op elkaar gestapeld, bijvoorbeeld een koperen munt die op een nikkelen munt ligt. Voor de meeste praktische toepassingen wil je minimaal 3-5 volt. Dus moet je verschillende eenheden (cellen) op elkaar stapelen.

Plaats hiervoor steeds een stukje vochtig papier tussen de eenheden. Dus bijvoorbeeld: nikkel-koper-papier-nikkel-koper-papier-nikkel-koper. Het is belangrijk altijd deze exacte volgorde aan te houden, omdat anders de eenheden tegen elkaar in gaan werken en de stroom verloren gaat.

De oudste moderne batterij

Je krijgt nu een soort zuil. Deze constructie wordt de zuil van Volta genoemd en is de oudste moderne batterij. Deze batterij is in 1800 uitgevonden en bleef nog tot het einde van de 19e eeuw, in zwang. Als je nu met draadjes de onderkant en de bovenkant met bijvoorbeeld een ledje verbindt, en je geschikte munten hebt gebruikt, kan je dat laten branden.

Bel die al bijna twee eeuwen rinkelt

In een natuurkundig lab van de universiteit van Oxford, staat een zuil van Volta uit het jaar 1840. Deze laat een bel rinkelen. Laat. Want zelfs na bijna twee eeuwen is deze zuil nog steeds niet uitgeput. Wetenschappers gissen nog steeds over welke materialen zijn gebruikt voor deze mysterieuze zuil. Daar krijgen we pas antwoord op op het moment dat de zuil ophoudt met werken, dit experiment officieel is beëindigd én ze hem uit elkaar kunnen halen.

Omdat eerdere generaties onderzoekers moe werden van de enorme herrie van de elektrische bel, plaatsten ze deze in een kolf en zogen deze vacuüm. En daar, onhoorbaar, ratelt de bel al bijna twee eeuwen onvermoeibaar voort…