Waarom valt Pasen elk jaar op een andere dag?

Geschreven door

Moises van der Vlis

Gecontroleerd door

Geoff

Bijgewerkt op

9 april 2023

[addtoany] ×

Waar de meeste feestdagen, zoals Kerst en Nieuwjaarsdag, altijd op dezelfde dag in het jaar vallen, is dat met Pasen anders. Hoe komt dat?

Pasen en Pesach

Pasen wordt doorgaans gevierd in de joodse maand Nisan, in dezelfde week als het joodse Pesachfeest (dat op 15 Nisan begint en een week duurt). Immers, de kruisiging van Jezus vond plaats tijdens Pesach. Het jodendom kent een hybride zon-maankalender, een maankalender dus die elk jaar wordt aangepast aan de zonnekalender.

Joodse kalender kruising tussen zonne- en maankalender

Dat wil zeggen dat elke Hebreeuwse maand 29 of 30 dagen telt, dat is namelijk de tijd tussen twee nieuwe manen. De exacte begindatum hangt af van het verschijnen van de nieuwe maan. De omlooptijd van de aarde om de zon is 365,25 jaar. Dit is ongeveer 11 dagen meer dan het aantal dagen in 12 Hebreeuwse maanmaanden. Om die reden wordt er om de paar jaar een dertiende schrikkelmaand achter de maand Adar, Adar II, toegevoegd aan de joodse kalender. Goed kunnen rekenen is dus erg handig als je rabbijn bent.

Bisschoppen doen er een schepje bovenop

Om te laten zien dat christenen toch echt flink verschillen van de joden, besloten de christelijke bisschoppen op het concilie van Nicaea (het tegenwoordige Nice) het nog weer even anders te doen. Uiteraard deden de christenen niet aan de maankalender, maar toch vertoont de paasdatum wel degelijk de invloed daarvan. Pasen valt namelijk altijd op de eerste zondag na de eerste volle maan ná de lente-equinox (21 maart). Dus is het volle maan precies op 21 maart, dan valt pasen een kleine maand later, bij de volgende volle maan.

Volg je het nog? Mooi, want het wordt nog ingewikkelder. De orthodoxe christenen volgen nog de Juliaanse kalender in plaats van de Gregoriaanse kalender. Daarom verschilt de datum waarop Russisch-orthodoxe christenen Pasen voeren, met de datum waarop westerse christenen dat doen. De paasdatum berekenen is dus niet een eitje, maar gelukkig wel doenlijk.